کد مطلب:188967 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:146
قرائت صحیح در قرآن
ان القرآن واحد نزل من عند واحد. باقر العلوم علیه السلام.
«قرآن یك حقیقت است كه از نزد یك خدا فرود آمده است».
یكی از موضوعات مورد گفتگوی مفسران و فقهای مسلمان، موضوع قرائت های متفاوت از قرآن كریم است. كه آیا قرائت های گوناگون، مانند قرائت قراء سبع، [1] در قرآن جایز است یا خیر؟
این موضوع از صدر اسلام حتی پیش از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در میان مردم مسلمان مطرح بوده است. و در مراكز علمی یكی از موضوعات
[ صفحه 129]
بحث انگیز به شمار می رود. در این موضوع تفاوت دیدگاه های فراوان میان علمای اهل سنت و نیز علمای شیعه وجود دارد. یكی از محورهای مهم علوم قرآنی بوده، به همین خاطر وارد شدن به آن، مناسب با سیره نگاری نمی باشد. لیكن نتیجه یك تحقیق علوم قرآنی را می توان به صورت فشرده خدمت خوانندگان محترم تقدیم نمود.
آن نتیجه این است كه قرائت قرآن به قرائت های گوناگون حتی به قرائت قراء هفت گانه صحیح نمی باشد. روایاتی كه دلالت دارند قرآن بر هفت حرف نازل شده است، نه از جهت سند معتبرند؛ از لحاظ محتوا نیز هیچ گونه ارتباطی به قرائت قراء هفت گانه ندارند. این قرائت ها به هیچ وجه در زمان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه (ع) مطرح نبوده اند. چون قرآن ملفوظ و مقرو یك بار بیشتر نازل نشده است. یك بار نزول و تلفظ یك اعراب و یك نوع قرائت بیشتر متحمل نمی تواند باشد. به همین خاطر یك قرائت بیشتر از قرآن صحیح نیست. در مثل آیه مالك یوم الدین [2] تنها مالك یوم الدین قرائت صحیح است؛ ملك یوم الدین صحیح نیست. در مثل آیه حتی یَطهُرن [3] تنها یَطهُرن صحیح است؛ یَطّهَرن صحیح نیست و....
قرائت های گوناگون نوعی تحریف به شمار می آیند. به همین خاطر احادیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم و نیز امامان معصوم (ع) در برابر این تفاوت قرائت ها قد برافراشته اند و مردم را به همان قرائت صحیح و عمومی قرآن رهنمون شده اند. فرمودند كه قرآن را همان گونه كه عموم مردم می خوانند قرائت
[ صفحه 130]
كنید، اقرأ كما یقرأ الناس. [4] عموم مردم بر یك قرائت قرآن را می خوانند. قرائت های گوناگون را عموم مردم آشنایی ندارند.
و اینك باقر العلوم علیه السلام همین نكته مهم عرشی را این گونه مطرح می سازد كه قرآن یكی است، یك قرائت بیش ندارد كه از جانب یك خدا نازل شده است، ان القرآن واحد نزل من عند واحد ولكن الاختلاف یجی ء من قبل الرواة. [5] «قرآن یك چیز است و از جانب یك خدا نازل شده است. تفاوت ها و اختلاف ها از ناحیه روات پدید آمده است.»
این نوع احادیث حراست از همین حقیقت است كه اختلاف ها را نكوهش می نماید و خاستگاه اختلاف ها را خارج از حقیقت قرآن می داند. و مردم را به یك قرائت كه همان قرائت صحیح قرآن است فرا می خواند. البته این موضوع بحث انگیز، باید در جای خودش به صورت گسترده مورد پژوهش قرار گیرد و بر انبوه سؤال های پیرامون آن پاسخ صحیح فراهم شود كه علاقه مندان می توانند به موضوع پژوهشی در علوم قرآن مراجعه نمایند. [6] .
این موارد برخی اندك از آموزه های عرشی بسیار باقر العلوم علیه السلام بود كه مطرح شدند. امید آن كه مورد توجه علاقه مندان عترت قرار گرفته باشد.
[ صفحه 132]
«قرآن یك حقیقت است كه از نزد یك خدا فرود آمده است».
یكی از موضوعات مورد گفتگوی مفسران و فقهای مسلمان، موضوع قرائت های متفاوت از قرآن كریم است. كه آیا قرائت های گوناگون، مانند قرائت قراء سبع، [1] در قرآن جایز است یا خیر؟
این موضوع از صدر اسلام حتی پیش از رحلت رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم در میان مردم مسلمان مطرح بوده است. و در مراكز علمی یكی از موضوعات
[ صفحه 129]
بحث انگیز به شمار می رود. در این موضوع تفاوت دیدگاه های فراوان میان علمای اهل سنت و نیز علمای شیعه وجود دارد. یكی از محورهای مهم علوم قرآنی بوده، به همین خاطر وارد شدن به آن، مناسب با سیره نگاری نمی باشد. لیكن نتیجه یك تحقیق علوم قرآنی را می توان به صورت فشرده خدمت خوانندگان محترم تقدیم نمود.
آن نتیجه این است كه قرائت قرآن به قرائت های گوناگون حتی به قرائت قراء هفت گانه صحیح نمی باشد. روایاتی كه دلالت دارند قرآن بر هفت حرف نازل شده است، نه از جهت سند معتبرند؛ از لحاظ محتوا نیز هیچ گونه ارتباطی به قرائت قراء هفت گانه ندارند. این قرائت ها به هیچ وجه در زمان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و ائمه (ع) مطرح نبوده اند. چون قرآن ملفوظ و مقرو یك بار بیشتر نازل نشده است. یك بار نزول و تلفظ یك اعراب و یك نوع قرائت بیشتر متحمل نمی تواند باشد. به همین خاطر یك قرائت بیشتر از قرآن صحیح نیست. در مثل آیه مالك یوم الدین [2] تنها مالك یوم الدین قرائت صحیح است؛ ملك یوم الدین صحیح نیست. در مثل آیه حتی یَطهُرن [3] تنها یَطهُرن صحیح است؛ یَطّهَرن صحیح نیست و....
قرائت های گوناگون نوعی تحریف به شمار می آیند. به همین خاطر احادیث نبوی صلی الله علیه و آله و سلم و نیز امامان معصوم (ع) در برابر این تفاوت قرائت ها قد برافراشته اند و مردم را به همان قرائت صحیح و عمومی قرآن رهنمون شده اند. فرمودند كه قرآن را همان گونه كه عموم مردم می خوانند قرائت
[ صفحه 130]
كنید، اقرأ كما یقرأ الناس. [4] عموم مردم بر یك قرائت قرآن را می خوانند. قرائت های گوناگون را عموم مردم آشنایی ندارند.
و اینك باقر العلوم علیه السلام همین نكته مهم عرشی را این گونه مطرح می سازد كه قرآن یكی است، یك قرائت بیش ندارد كه از جانب یك خدا نازل شده است، ان القرآن واحد نزل من عند واحد ولكن الاختلاف یجی ء من قبل الرواة. [5] «قرآن یك چیز است و از جانب یك خدا نازل شده است. تفاوت ها و اختلاف ها از ناحیه روات پدید آمده است.»
این نوع احادیث حراست از همین حقیقت است كه اختلاف ها را نكوهش می نماید و خاستگاه اختلاف ها را خارج از حقیقت قرآن می داند. و مردم را به یك قرائت كه همان قرائت صحیح قرآن است فرا می خواند. البته این موضوع بحث انگیز، باید در جای خودش به صورت گسترده مورد پژوهش قرار گیرد و بر انبوه سؤال های پیرامون آن پاسخ صحیح فراهم شود كه علاقه مندان می توانند به موضوع پژوهشی در علوم قرآن مراجعه نمایند. [6] .
این موارد برخی اندك از آموزه های عرشی بسیار باقر العلوم علیه السلام بود كه مطرح شدند. امید آن كه مورد توجه علاقه مندان عترت قرار گرفته باشد.
[ صفحه 132]
[1] نام قراء هفت گانه عبارتند از: عبدالله بن عامر، عبدالله بن كثير، عاصم بن بهدله، زبان بن العلاء، حمزة بن حبيب، نافع بن عبدالرحمن، علي بن حمزه كسائي.
[2] حمد، 4.
[3] بقره، 222.
[4] اصول كافي، كتاب فضل القرآن، باب النوادر، حديث 23.
[5] همان، حديث 12.
[6] پژوهشي در علوم قرآن، بخش قرائت متواتر در قرآن، ص 108.